Wokół artykułu 65a kodeksu wykroczeń
W ubiegłym roku w Ustawie kodeks wykroczeń pojawił się nowy przepis. To artykuł 65a wprowadzony przez ustawodawcę, po to by między innymi funkcjonariuszom Policji zwiększyć możliwości skutecznego wydawania poleceń. Dotyczy on między innymi prowadzonych interwencji.
Brzmienie nowego przepisu: Kto umyślnie, nie stosując się do wydawanych przez funkcjonariusza Policji lub Straży Granicznej, na podstawie prawa, poleceń określonego zachowania się, uniemożliwia lub istotnie utrudnia wykonanie czynności służbowych, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.
Przykład: Policja prowadzi oględziny miejsca przestępstwa, a osoba postronna na przykład stale próbuje przedostać na wytyczony specjalną taśmą teren, przez co może doprowadzić do zatarcia śladów przestępstwa. Pomimo wydanego polecenia nieutrudniania czynności osoba nie rezygnuje ze swojego zachowania.
Uwaga: Wbrew niektórym opiniom medialnym nie może być tak, że polecenie policjanta nie wynika z obowiązującego prawa. Działanie osoby musi cechować się umyślnością, a zatem osoba musi mieć świadomość swojego zachowania. Przepis ten powiązany jest z zapisem art. 15 Ustawy o Policji, który daje policjantowi prawo wydawania osobom poleceń określonego zachowania się w granicach niezbędnych do wykonywania czynności określonych w art. 15 pkt 1–5 lub 9 (np. legitymowanie, zatrzymywanie osób) lub wykonywania innych czynności służbowych podejmowanych w zakresie i w celu realizacji ustawowych zadań Policji lub w granicach niezbędnych do ochrony przed zatarciem śladów przy zabezpieczaniu miejsca zdarzenia lub w celu uniknięcia bezpośredniego zagrożenia bezpieczeństwa osób lub mienia, gdy jest to niezbędne do sprawnej realizacji zadań Policji albo uniknięcia zatarcia śladów przestępstwa lub wykroczenia.
Ważne: Polecenie policjanta musi być na tyle czytelne, by osoba wiedziała jak ma się zachować. Także uniemożliwianie wykonania czynności przez policjanta albo jej utrudnianie może spotkać się nałożeniem sankcji karnej. Ważne jest jednak, aby utrudnianie wykonania czynności miało charakter istotny. Zarówno uniemożliwianie, jak też istotne utrudnianie wykonania czynności podlega ocenie policjanta.
Warto wiedzieć: Prawo rozgranicza wykroczenie umyślne od nieumyślnego.
Wykroczenie umyślne zachodzi wtedy, gdy sprawca ma zamiar popełnienia czynu zabronionego, to jest chce go popełnić albo przewidując możliwość jego popełnienia na to się godzi.
Wykroczenie nieumyślne zachodzi, jeżeli sprawca nie mając zamiaru jego popełnienia, popełnia je jednak na skutek niezachowania ostrożności wymaganej w danych okolicznościach, mimo że możliwość popełnienia tego czynu przewidywał albo mógł przewidzieć.